Başyazı »

Yorum Yap |

Moğolistan’da Kültekin ve Bilge Kağan’ın babası olan İkinci Göktürk Devleti kurucusu İlteriş Kutluğ Kağan’a ait anıt bulundu. Yazıtta ‘Tanrı’, ‘Türk’, ‘Kutluk’, ‘Tümen’ yazıları yer alıyor. Keşifle ‘Türk’ adının ilk kez geçtiği düşünülen Orhun Anıtları’ndan daha …

Read the full story »
Kütüphane

E-kitap olarak sunulan kitapların tamamı tanıtım amaçlıdır. Telif hakkı ihlali olduğunu düşündüğünüz eserleri e-posta adresimiz aracılığıyla bize bildirebilirsiniz.

Kültür&Sanat

Tarihin başlangıcından günümüze kadar Türklerin dünya medeniyetine kazandırdıkları

Belgeseller

Türk tarihi ile ilgili hazırlanmış birbirinden güzel belgeselleri bu başlık altında bulabilirsiniz.

Arkeoloji

Yerli ve yabancı araştırmacıların gerçekleştirdikleri arkeoloji çalışmaları, güncel arkeoloji haberleri...

Duyurular

Genel Türk Tarihi alanında yurt içinde ve yurt dışındaki son gelişmeleri bu köşeye ekleyeceğiz. Siz de burada duyurmak istediklerinizi bize iletebilirsiniz.

Anasayfa » Başyazı

Hunlar ve Budizm

Türkler uzun tarihleri boyunca çeşitli dinleri kabul etmiş ve bu dinlerin güçlü koruyucuları olarak inançları yolunda çeşitli sanat şaheserleri yaratmışlardır. Türk tarihinde Budhizmin kabulünün genellikle VI.-VIII. yüzyıllar arasına tarihlendirildiğini görmekteyiz. Göktürklerde Budhizme Taspar Kagan döneminde rastlanmaktadır. Kaynaklardan Budhist rahip Hui Lin’in, Taspar Kagan’a Budhizm hakkında bilgi verdiğini, bunlardan çok etkilenen Taspar’ın ise daha fazlasını öğrenmek için Nie-pan, Hua-yen, Ching-min ve Shih-t’ung adlı Sutraları1 istettiğini görmekteyiz. Bir Budhist pagodası2 da inşa ettiren kaganın, Budhizme karşı duyduğu bu ilgiyi haber alan Kuzey Ch’i (535-577) imparatoru, ona armağan etmek üzere Türkçe bilen Liu Shih-ching adlı rahibe Nie-pan-ching yani Nirvana Sutra’yı Türkçe’ye çevirttirmiştir3. Her ne kadar bir takım rahipler Göktürk ülkesinde Budhizmi yaymaya çalışmışlarsa da Budhizme sadece bazı kaganlar tarafından ilgi duyulduğu, bu dinin Göktürk halkı arasında yayılmadığı görülmektedir. Oysa VI. yüzyılın son çeyreğine tarihlenen bu olaylardan çok daha önceleri; IV. ve V. yüzyıllarda Hunlar büyük kitleler halinde Budhizmi kabul etmiş, akabinde bir taraftan ilk Budhist Sutra çevirilerini başlatmışlar, bir taraftan da Hindistan ve Çin’in Batı Bölgelerinden gelen Budhist sanatına kendi bozkır sanatı özelliklerini de katarak Çin’deki “Erken Budhist Sanatı”nı oluşturmuşlardır. Özellikle, büyük bir kısmı, V. yüzyılda Kansu bölgesinde kurulmuş olan Kuzey Liang Hun Devleti tarafından yapılmış olan, bugün Çin Halk Cumhuriyeti’nin Tun-huang şehrinde bulunan ve dünyaca ünlü Tun-huang Bin Buddha Mağaraları olarak anılan “Mo-kao Mağaraları”, Hunların Budhizm adına yaptıkları eserlerin en eskilerinden biridir.

T. Deniz, Baykuzu, “V. Yuzyılda Hunlar’da Budhizm”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl 14 sayı: 34, Erzurum, 2007

İndir (PDF, 1.17MB)

Yorum yazın !

Add your comment below. You can also subscribe to these comments via RSS

“Türk Milletinin dili, Türkçedir. Türk Dili dünyanın en güzel, en zengin ve en kolay dilidir.”

You can use these tags:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong> 

This is a Gravatar-enabled weblog. To get your own globally-recognized-avatar, please register at Gravatar

Exit mobile version