Türkolog Ressam Grigoriy (Çoros) Gurkin
Çeşitli teknik ve ebatlarda yaptığı 4000’e yakın eserle verimli bir sanat hayatı yaşayan, resimleri şu anda; Gorno Altay, Barnaul, Novosibirsk, Tomsk, îr- kutsk, Çita, Moskova, San Petersburg müzelerini zenginleştiren, Altay Türklerinin hatta Sibirya’daki Türk boylarının ilk ressamı olarak kabul edilen G.Î.Çoros Gurkin 1870 yılının Çağan Ay’ının (=Ocak ayı) 12’sinde Ulalu Curt’a bağlı Caş Tura’da doğmuştur.
On üç yaşında misyonerlerin Altay’da açtığı okulu bitiren Çoros Gurkin Etnograf – Türkolog A.V. Anohin’in teşvik ve yardımlarıyla 1897’de Petersburg Resim Akademisine gitmek ister. Fakat başvurusunu geç yaptığı için akademiye kabul edilmez. “Bu arada ressam î.î. Şişkin’le tanışan Gurkin ona yaptığı resimleri gösterir. Bu tanışmadan sonra sekiz ay boyunca Şişkin’in evinde kalır ve birlikte çalışırlar. Bu süre içinde Gurkin’e hocalık da yapan Şişkin 1898 yılının Mart ayında ölür.”
1917 İhtilâlini Altay’ın geleceği açısından endişeyle karşılayan Gurkin, Güney Sibirya’daki bütün Türkleri içine alacak “Karakorum” adlı bir devlet kurma teşebbüsünde bulunmuştur. Bu amaçla ona yardım eden A.A.Sarısep Konzıka- çov, P.A. Çagat Stroev, İ.S. Alıgazov’la birlikte yeni rejime karşı kurdukları küçük bir orduyla da millî mücadele hareketini başlatmış fakat ne yazık ki istedikleri sonuca ulaşamamışlardır.1899 yılında Petersburg Resim Akademisine sınava tâbi tutulmadan alınan Gurkin dört yıl bu akademide eğitim görür. Bu arada onun yazarlık ve araştırmacı kabiliyeti de gelişir. Altay masallarını toplamaya başlar. 1926 yılında bu çalışmalarının meyvesi olarak, Rus şair G.Vyatkin ile Altay masallarını Rusça olarak neşreder.
1905 yılından itibaren Altay’da “Onos” adlı yerde yaşamaya başlayan Gurkin, Mariya Agafonovna Luzina ile evlenir. “Bu evlilikten Angelina (7-1948), Mariya (1900-1963), Genadiy (1904-1937), Vasiliy (1908-1961) adlarında dört çocuğu olur.”
1906 -1917 yılları Gurkin’in sanat hayatının en verimli yıllarıdır. Ressam belki de öldürülmesine sebep olacak “Han Altay” tablosunun ilkini de 1907’de yapar. “1907 yılında Tomks’ta 300’den fazla resmiyle ilk sergisini açar. Bu sergide 156 adet resmi satılır. Daha sonra 1910 yılında Tomks’ta, Krasnoyarks ve İrkutsk’ta, 1911’de Barnaul’da, 1915’te tekrar Tomks’ta sergiler açar.”
Gurkin’in Bazı Eserlerini Görmek için Buraya Tıklayın
İbrahim Dilek, Altay Curokçı (Ressam) Grigory İvanoviç Çoros Gurkin ve Han-Altay Tablosu, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 4 Güz 1997, s. 169-177, Ankara 1997.
